Xem bói, xem tướng, xem chỉ tay là một trong những hoạt động được thực hiện tại những nơi du lịch, đền chùa nhất là vào các dịp lễ tết, lễ hội đó là các dịp mà người dân tập trung rất đông nên các đối tượng thường lợi dụng để tổ chức các hoạt động mê tín dị đoan nhằm chuộc lợi. Hiện giờ không chỉ xem tại chỗ, người dân hoàn toàn có thể xem bói qua các buổi livestream trên mạng xã hội của các cô/cậu đồng nên hoạt động bói toán này ngày càng phát triển. Tuy nhiên hệ lụy mà việc xem bói này mang tới đôi khi vô cùng lớn thậm chí có thể gây nên chết người khi mà tin vào lời của những người hành nghề mê tín, dị đoan này. Do vậy mà người thực hiện hành vi này có thể phải chịu trách nhiệm hình sự về tội hành nghề mê tín, dị đoan. Vậy pháp luật hiện nay quy định như thế nào về tội phạm này? Hình phạt với người vi phạm là gì? Để làm rõ vấn đề này, Luật sư Huế xin giới thiệu đến bạn đọc “Tội hành nghề mê tín, dị đoan được quy định như thế nào?“. Mời bạn đọc cùng tham khảo để hiểu rõ hơn về các quy định liên quan đến vấn đề này nhé.
Căn cứ pháp lý
- Bộ luật hình sự 2015
- Nghị định 38/2021/NĐ-CP
Mê tín dị đoan là gì ?
Mê tín được hiểu là có niềm tin mãnh liệt vào những điều phù phiếm, mơ hồ, không có căn cứ nào để chứng minh. Mê tín dị đoan tin vào những điều mơ hồ, nhảm nhí, không phù hợp với lẽ tự nhiên (tin vào bói toán, chữa bệnh bằng phù phép…) dẫn tới hậu quả xấu cho cá nhân, gia đình, cộng đồng về sức khoẻ, thời gian, tài sản, tính mạng.
Mê tín dị đoan bao gồm những hành vi ông đồng, bà cốt, tin xin xăm bói quẻ, tin ngày lành tháng dữ, tin số mạng sang hèn, tin coi tay xem tướng, tin cúng sao, cúng hạn, cúng kem, tin thầy bùa thầy chú, tin cầu cúng tai qua nạn khỏi.
Đây là những hành vi tương đối nguy hiểm khi mà khiến người khác tin vào những điều mà người hành nghê mê tín, dị đoan nói, nghĩ rằng thông qua bói toán, làm lễ có thể tránh được tai qua, nạn khỏi, cầu phúc cho gia đình, thậm chí là chữa bệnh. Nhiều trường hợp tin vào mê tín dị đoan có thể gây nên thiệt hại về tính mạng, phá vỡ hạnh phúc gia đình, gây ảnh hưởng tới mối quan hệ với những người khác.
Do đây việc mê tín dị đoan là hành vi không được khuyến khích, thậm chí còn bị ngăn cấm. Những người hành nghề mê tín dị doạn bị coi là người vi phạm pháp luật và tùy từng trường hợp có thể bị xử phạt hành chính hoặc xử lý hình sự.
Cấu thành tội phạm của tội hành nghề mê tín, dị đoan
Theo Khoản 1 Điều 320 Bộ luật hình sự 2015 quy định về Tội hành nghề mê tín, dị đoan như sau:
“Điều 320. Tội hành nghề mê tín, dị đoan
1. Người nào dùng bói toán, đồng bóng hoặc các hình thức mê tín, dị đoan khác đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.“
Cấu thành tội phạm là các yếu tố xác định một hành vi vi phạm do một chủ thể thực hiện có phải là tội phạm hay không. Cấu thành tội phạm bao gồm 4 yếu tố: Chủ thể, khách thể, Mặt chủ quan, mặt khách quan của tội phạm.
Với Tội hành nghề mê tín dị đoan, cấu thành tội phạm được thể hiện như sau:
Khách thể của tội hành nghề mê tín dị đoan
Tội hành nghề mê tín, dị đoan xâm phạm vào nếp sống văn minh trong xã hội liên quan trật tự công cộng.
Trật tự công cộng bao gồm các quan hệ xã hội được hình thành và điều chỉnh bởi các quy tắc, quy phạm nhất định ở những nơi công cộng và mọi người phải tuân theo. Trật tự công cộng là một mặt của trật tự, an toàn xã hội và có nội dung như trật tự, vệ sinh, văn hoá, sự tuân thủ những quy định của pháp luật và phong tục, tập quán, sinh hoạt mà mọi người thừa nhận. Đó còn là trạng thái ổn định, có trật tự, có sự tôn trọng lẫn nhau trong lao động, sinh hoạt, nghỉ ngơi của mọi người.
Mặt khách quan của tội hành nghề mê tín dị đoan
Mặt khách quan của tội phạm bao gồm hành vi, hậu quả do hành vi gây ra, thời gian, địa điểm, công cụ phương tiện thực hiện tội phạm,…
Trong đó về hành vi hành nghề mê tín dị đoan được thể hiện bằng các hành vi bói toán, đồng bóng hoặc các hình thức mê tín, dị đoan khác như xem số, gọi hồn, xem tướng, xóc thẻ, yểm bùa, cúng ma, đội bát nhang, cúng vàng mã; … nhằm lừa bịp, lợi dụng sự lạc hậu của người khác để kiếm tiền.
Hậu quả của tội phạm gây nên ở mức hậu quả nghiêm trọng. Hậu quả nghiêm trọng có thể là gây thiệt hại cho tính mạng, tổn hại cho sức khoẻ, tài sản của người khác. Hậu quả không phải là yếu tố bắt buộc đối với tội phạm này.
Khi xem xét cấu thành tội phạm cần phải xác định quan hệ nhân quả giữa hành vi bói toán, đồng bóng hoặc các hình thức mê tín, dị đoan với việc gây ra hậu quả nghiêm trọng.
Nếu hành vi bói toán, đồng bóng hoặc các hình thức mê tín dị đoạn khác chưa gây nên hậu quả nghiêm trọng thì trách nhiệm hình sự chỉ đặt ra đối với tội phạm khi đã bị xử phạt hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm.
Mặt chủ quan của tội hành nghề mê tín, dị đoan
Tội hành nghề mê tín dị đoan được thực hiện dưới hình thức lỗi vô ý hoặc cố ý gián tiếp.
Lỗi vô ý thể hiện trong trường hợp người thực hiện hành vi mê tín, dị đoan gây ra các hậu quả nghiêm trọng đó là làm chết người. Còn với lỗi cố ý, họ rõ ràng biết hành vi này vi phạm pháp luật nhưng vẫn thực hiện thì tùy thuộc vào nhân thân và hậu quả mà tội phạm gây ra người này có thể bị xử lý hình sự hay không.
Chủ thể của tội hành nghề mê tín dị đoan
Tội phạm được thực hiện bởi bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi theo luật định tương ứng với mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội.
Người phạm tội hành nghề mê tín, dị đoan bị xử phạt như thế nào?
Theo Điều 320 Bộ luật hình sự 2015 thì người phạm tội hành nghề mê tín, dị đoan có thể phải chịu các hình phạt sau:
– Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
– Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm:
a) Làm chết người;
b) Thu lợi bất chính 200.000.000 đồng trở lên;
c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.
-Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.
Xử phạt hành chính người hành nghề mê tín, dị đoan
Nếu người hành nghề mê tín dị đoan chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì người này sẽ bị xử phạt hành chính về hành vi vi phạm này.
Tại Nghị định 38/2021/NĐ-CP về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hoá và quảng cáo, trong đó có những quy định mới về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa.
Cụ thể, tại Khoản 7 Điều 14 Nghị định 38/2021/NĐ-CP quy định:
“7. Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
a) Tổ chức lễ hội theo quy định phải đăng ký mà không có văn bản chấp thuận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
b) Tổ chức lễ hội truyền thống không đúng với bản chất, ý nghĩa lịch sử, văn hóa;
c) Thực hiện nghi lễ có tính bạo lực, phản cảm, trái với truyền thống yêu hòa bình, nhân đạo của dân tộc Việt Nam;
d) Không tạm dừng tổ chức lễ hội theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền;
đ) Tổ chức hoạt động mê tín dị đoan.”
Căn cứ Khoản 2 và Khoản 3 Điều 5 Nghị định 38/2021/NĐ-CP quy định mức phạt tiền:
“2. Mức phạt tiền quy định tại Chương II và Chương III Nghị định này là mức phạt tiền áp dụng đối với cá nhân, trừ trường hợp quy định tại khoản 1, điểm c khoản 4, điểm a khoản 5 và khoản 6 Điều 6; các điểm c, đ, e và g khoản 4 Điều 8; các khoản 1, 2 và 3 Điều 9; Điều 10; điểm a khoản 2, các khoản 3, 5 và 6, các điểm a, b, c và d khoản 7 Điều 14; các khoản 1, 2, 3, 4 và điểm b khoản 5 Điều 21; các khoản 1, 2, 3, 4 và điểm b khoản 5 Điều 23; khoản 1 Điều 24; các Điều 30, 38, 39 và 40 Nghị định này là mức phạt tiền áp dụng đối với tổ chức.
3. Đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính mức phạt tiền đối với tổ chức gấp 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.”
Như vậy, theo quy định trên thì hành vi tổ chức hoạt động mê tín dị đoan bị xử phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng. Theo đó, xem bói được coi là vi phạm pháp luật.
Bên cạnh đó, trường hợp lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để truyền bá mê tín dị đoan, kinh doanh tâm linh, đưa thông tin giả mạo, sai sự thật, cổ xúy các hủ tục mê tín dị đoan, chia sẻ thông tin bịa đặt gây hoang mang trong dư luận, trong nhân dân lên mạng xã hội sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại khoản 1, Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP, với mức xử phạt từ 10-20 triệu đồng và buộc phải gỡ bỏ thông tin sai sự thật.
Khuyến nghị:
Với phương châm “Đưa luật sư đến ngay tầm tay bạn”, Luật sư Huế sẽ cung cấp các dịch vụ pháp lý tới quý khách hàng. Với kinh nghiệm nhiều năm trong ngành và đội ngũ chuyên gia pháp lý chuyên nghiệp, chúng tôi sẽ hỗ trợ khách hàng tháo gỡ vướng mắc, không gặp bất kỳ trở ngại nào.
Thông tin liên hệ
Vấn đề “Tội hành nghề mê tín, dị đoan được quy định như thế nào?” đã được chúng tôi cung cấp qua thông tin bài viết trên. Luật Sư Huế luôn có sự hỗ trợ nhiệt tình từ các chuyên viên tư vấn pháp lý, quý khách hàng có vướng mắc hoặc nhu cầu sử dụng dịch vụ pháp lý liên quan như là dịch vụ Ly hôn đơn phương vui lòng liên hệ đến hotline 0833102102. Chúng tôi sẽ giải quyết các khúc mắc của khách hàng, làm các dịch vụ một cách nhanh chóng, dễ dàng, thuận tiện.
Mời bạn xem thêm bài viết:
- Dịch vụ tư vấn thủ tục gia hạn thời hạn sử dụng đất tại Huế năm 2022
- Dịch vụ nhận nuôi con nuôi tại Huế nhanh chóng, trọn gói năm 2022
- Dịch vụ đăng ký bảo hộ thương hiệu tại Huế uy tín năm 2022
Câu hỏi thường gặp
Xem bói là hoạt động mang tính tâm linh phổ biến trong thực trạng xã hội hiện nay. Đặc biệt là khi các trang web, tài khoản mạng xã hội chuyên về xem bói, tử vi hiện nay đang rất phát triển đã làm cho hoạt động này ngày càng được mở rộng và diễn ra với nhiều hình thức đa dạng hơn trước.
Hiện nay pháp luật không có quy định nào cấm đối với hành vi coi bói nếu việc xem bói không nhằm mục đích trục lợi, không gây nên hậu quả xấu và không làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự xã hội.
Pháp luật nghiêm cấm hành vi mê tín, dị đoan thông qua việc lợi dụng tín ngưỡng tôn giáo để xâm hại đến chế độ chính trị, an ninh quốc phòng; đạo đức xã hội, sức khỏe, nhân phẩm, tài sản của người khác và có hành vi trục lợi bất chính.
Theo khoản 4, 5 Điều 5 Luật Tín ngưỡng, tôn giáo 2016 quy định về các hành vi bị nghiêm cấm như sau:
“4. Hoạt động tín ngưỡng, hoạt động tôn giáo:
a) Xâm phạm quốc phòng, an ninh, chủ quyền quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, môi trường;
b) Xâm hại đạo đức xã hội; xâm phạm thân thể, sức khỏe, tính mạng, tài sản; xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác;
c) Cản trở việc thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân;
d) Chia rẽ dân tộc; chia rẽ tôn giáo; chia rẽ người theo tín ngưỡng, tôn giáo với người không theo tín ngưỡng, tôn giáo, giữa những người theo các tín ngưỡng, tôn giáo khác nhau.
5. Lợi dụng hoạt động tín ngưỡng, hoạt động tôn giáo để trục lợi.”
Theo quy định nêu trên, có thể thấy nếu việc xem bói không nhằm mục đích trục lợi, không gây hậu quả xấu và không làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự thì sẽ không bị coi là vi phạm pháp luật và không bị xử lý.
Ngược lại, hành vi livestream xem bói nhằm mục đích trục lợi bất hợp pháp thì được xác định là vi phạm pháp luật.